Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι

Ο Χοσέ Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι Ντουμάνγκε (14 Ιουλίου 1896 – 20 Νοεμβρίου 1936), υπήρξε κεντρικό πρόσωπο του Ισπανικού Εμφυλίου, ηγέτης των αναρχικών, θρυλική μορφή που σφράγισε με τη δράση του την πολυαίμακτη και πολυσήμαντη αυτή πολεμική σύρραξη. Λατρεύτηκε όσο λίγοι από τους συντρόφους του και έτυχε μεγάλου θαυμασμού από φίλους και εχθρούς. Αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη μορφή του αναρχικού κινήματος στην ιστορία, μαζί με τον Ρώσο θεωρητικό του αναρχισμού, Ρώσο Μιχαήλ Μπακούνιν. Υπό την ηγεσία του και τη χαρισματική του προσωπικότητα, το αναρχικό κίνημα στην Ισπανία έφτασε σε πρωτόγνωρους αριθμούς μελών και υποστηρικτών (1.000.000 σε πληθυσμό τότε 11.000.000) καθώς και στον προθάλαμο της εξουσίας, κατόρθωμα ανυπέρβλητο για ένα τέτοιο πολιτικό χώρο.
Πρώτα χρόνια

Ο Ντουρρούτι γεννήθηκε στη Λεόν, ορεινή αυτόνομη περιφέρεια στο κέντρο του ισπανικού βορρά (μετά την ένωσή της με την περιφέρεια της Παλαιάς Καστίλλης το 1983 αποτελεί τμήμα της Αυτόνομης Περιφέρειας Καστίλλης-Λεόν). Ο πατέρας του ήταν εργάτης των σιδηροδρόμων και αυτοχαρακτηριζόταν ως ελευθεριακός σοσιαλιστής. Στα 14 μόλις του χρόνια, ο μικρός Ντουρρούτι παράτησε το σχολείο, πηγαίνοντας να εργαστεί στο σιδηροδρομικό σταθμό της Λεόν, ως μαθητευόμενος μηχανικός.

Το 1917 η σοσιαλιστική συνδικαλιστική Γενική Ένωση Εργατών-U.G.T (ισπανική γλώσσα: Unión General de Trabajadores, προφορά στα ελληνικά: ουνιόν χενεράλ ντε τραμπαχαδόρες ή Ου Χε Τε) κήρυξε απεργία των εργατών των σιδηροδρόμων του Βορρά. Σε αυτή ο Ντουρρούτι συμμετείχε ενεργά και διακρίθηκε για το πάθος και το δυναμισμό του. Οι εργοδότες και οι εργάτες κατέληξαν τελικώς σε συμφωνία την οποία όμως δεν αποδέχτηκε η κυβέρνηση με αποτέλεσμα να προκληθεί γενική απεργία των σιδηροδρομικών εργατών σε όλη τη χώρα. Γρήγορα επενέβη ο ισπανικός στρατός κατόπιν κυβερνητικής εντολής και η απεργία μετά από τρεις μέρες πνίγηκε στο αίμα, με απολογισμό 70 νεκρούς, 500 τραυματίες και 2.000 σιδηροδρομικούς εργάτες στη φυλακή. Ήταν μια κτηνωδία που είχε διαρκή και βαθύτατο αντίκτυπο σε όλη τη ζωή του νεαρού Ντουρρούτι, η οποία ατσάλωσε περισσότερο την προσωπικότητά του. Ο ίδιος μόλις που πρόλαβε και δραπέτευσε μέσα από τα βουνά, στη Γαλλία.

Στη Γαλλία, εργάστηκε από το 1917 έως το 1920 ως μηχανικός και λίγο αργότερα αποφάσισε να επιστρέψει στην Ισπανία. Πέρασε τα σύνορα φτάνοντας στη βασκική πόλη του Σαν Σεμπαστιάν, όπου ήρθε σε επαφή με την τοπική ομάδα αναρχικών. Λίγο καιρό αργότερα, τον κάλεσαν οι ηγέτες της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας-C.N.T. (ισπανική γλώσσα: Confederación Nacional del Trabajo, προφορά στα ελληνικά: κονφεδεραθιόν ναθιονάλ ντελ τραμπάχο ή Θε Εν Τε), αναρχο-συνδικαλιστικής οργάνωσης, να μεταβεί στη Βαρκελώνη για να τους οργανώσει, μιας και το αναρχικό και γενικώς το συνδικαλιστικό κίνημα υφίστατο μια τρομερής έκτασης καταστολή, με τα περισσότερα μέλη του εκτελεσμένα ή στη φυλακή. Η πρωτεύουσα της Καταλωνίας στην κυριολεξία φλεγόταν εκείνες τις μέρες εν μέσω σφοδρών αναταραχών.

Στην Καταλονία, ο Ντουρρούτι ίδρυσε μαζί με τους Φρανθίσκο Ασκάσο, Χουάν Γκαρθία Ολίμπερ και μια ομάδα αναρχικών, τους Αλληλέγγυους (ισπανική γλώσσα: Los Solidarios, προφορά στα ελληνικά: λος σολιδάριος). Μέλη του γκρουπ επιχείρησαν λίγο αργότερα ανεπιτυχώς, να δολοφονήσουν τον βασιλέα της Ισπανίας, Αλφόνσο ΙΓ'.

Στο μεταξύ, τον προηγούμενο χρόνο, Φεβρουάριο του 1919, οι εργάτες ενός μεγάλου εργοστασίου ηλεκτρικών ειδών, ελεγχόμενου συνδικαλιστικά από τη C.N.T., είχαν κατέβει σε απεργία, σε ένδειξη συμπαράστασης προς επτά συναδέλφους τους που είχαν απολυθεί για πολιτικούς λόγους καθώς και για να ζητήσουν αύξηση του μισθού ορισμένων κατηγοριών εργατών του εργοστασίου αυτού. Η απεργία ήταν καλά οργανωμένη, κάτι που αποτελούσε μια σημαντική επίδειξη δύναμης της C.Ν.Τ.. Ο Άγγλος διευθυντής ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί-ιδιαίτερα, επειδή οι μισθοί σ' αυτό το εργοστάσιο ήταν κάτω του μέσου όρου- όμως, κατόπιν συμβουλής του τοπικού Στρατηγού-Διοικητή, άλλαξε γνώμη και αρνήθηκε να συζητήσει με το Συνδικάτο για την επανάληψη της εργασίας. Επιπλέον, ο Στρατηγός φυλάκισε τα ανώτερα στελέχη της C.Ν.Τ και κήρυξε στρατιωτικό νόμο, μολονότι η απεργία ήταν απολύτως ειρηνική και εντός των νομίμων πλαισίων. Μετά την άρνηση των αρχών της Βαρκελώνης ν' αφήσουν ελεύθερους τους οργανωτές, ξεκίνησε μια γενική απεργία στην ευρύτερη περιοχή της Βαρκελώνης, η οποία διήρκεσε δεκαπέντε ημέρες και στην oποία πήραν μέρος πάνω από 100.000 εργάτες.

Η κατάσταση στην Ισπανία στα 1920
Στη δεκαετία του '20 η Ισπανία ήταν μια χώρα εξαθλιωμένη, με τα οχτώ από τα έντεκα εκατομμύρια των κατοίκων της να διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Για να γίνει πιο κατανοητή η φτώχεια που δοκίμαζε ο ισπανικός πληθυσμός, για να χαρακτηριστεί τότε κάποιος ως φτωχός, αρκούσε να κερδίζει τόσα, όσα χρειάζονται για να αγοράζει ένα καρβέλι ψωμί και ένα μπουκάλι γάλα την ημέρα.
Η μισή καλλιεργήσιμη γη της μεσογειακής αυτής χώρας αποτελούσε ιδιοκτησία μόλις 50.000 μεγαλοκτηματιών, ενώ η άλλη μισή, άγονη ως επί το πλείστον, ανήκε σε μικροκαλλιεργητές που με πρωτόγονα μέσα μόλις και κατάφερναν να επιβιώνουν. Παράλληλα, η πανίσχυρη καθολική εκκλησία (η Ισπανία είναι ακόμα και σήμερα η χώρα με τους πιο πιστούς καθολικούς) αποτελούσε τον πιο ισχυρό σύμμαχο των μεγαλοκτηματιών και παράγοντα ανάσχεσης της όποιας κοινωνικής προόδου.
Πολύ γρήγορα δημιουργήθηκε στη χώρα αυτή ένα ισχυρότατο αναρχικό κίνημα, το οποίο δεν ήταν παρά η ένωση των χιλιάδων εκατοντάδων απελπισμένων και εξαθλιωμένων εργατών και αγροτών, φτάνοντας σε αριθμούς πρωτόγνωρους που ποτέ ξανά δε θα γνώριζε κανένα αναρχικό κίνημα, πουθενά στον κόσμο.